Cov txheej txheem:

Cov Dev Puas Txawj Luag?
Cov Dev Puas Txawj Luag?

Video: Cov Dev Puas Txawj Luag?

Video: Cov Dev Puas Txawj Luag?
Video: Yasmi - Hlub Los Ntev (Official Music Video) 2024, Tej zaum
Anonim

Los ntawm Maura McAndrew

Peb feem ntau xav tsis thoob tias cov dev "tib neeg" zoo li cas-lawv txoj kev saib peb, tus cwj pwm lawv koom nrog, suab lawv ua. Tab sis qhov tseeb yog, nws tsis yog peb txoj kev to taub. Cov kev tshawb fawb pom tau tias tsiaj muaj ntau yam kev xav uas tib neeg ua, tab sis lawv feem ntau sib txuas lus hauv kev peb tsis nkag siab.

Muab kev lom zem, Piv txwv. Thaum xyoo 2000s, kws kho lub hlwb thiab tus cwj pwm tsiaj Patricia Simonet tau tshawb xyuas cov lus tshaj tawm los ntawm cov dev. Nws pom tias, "Thaum ua si ntsib cov dev suab lus rau siv yam tsawg plaub yam qauv; cov tawv ntoo, tawv me, ntsej muag dub thiab hais lus tsis zoo txaus (dev-luag). " Nws txiav txim siab lub suab no kom luag-xws li vim tias nws yog tus tsuas yog ib qho ntawm cov suab lus hais tshwj xeeb thaum ua si.

Yog li nws puas muaj tseeb tias dev tuaj yeem luag? Thaum kev soj ntsuam ntawm Simonet thiab lwm tus ua rau muaj qhov xwm txheej tsis txaus ntseeg, txawm hais tias muaj ib tus neeg hu nkauj aub tuaj yeem hu tau "kev luag" nws tseem yog qhov teebmeem kev sib cav ntawm tus cwj pwm coj tsiaj. Dr. Liz Stelow, tus kws tshaj lij ntawm UC Davis Lub Tsev Kawm Ntawv Kho Tsev Kho Mob hais tias "Muaj tseeb tiag cov kws tshawb nrhiav Konrad Lorenz thiab Patricia Simonet tau lees tias cov dev luag." "Kuv tsis paub meej tias kuv tuaj yeem lees paub lossis tsis lees tias qhov no tshwm sim, txawm tias Simonet txoj kev tshawb nrhiav yog qhov cuam tshuam rau lub suab uas cuam tshuam rau cov tswv cuab ntawm hom canine." Ntawm no nws hais txog qhov kev tshawb nrhiav pom tias hnov aub-luag “pib ua tus cwj pwm coj zoo" hauv lwm tus dev. Pro-social tus cwj pwm tuaj yeem txhais tau tias txhua yam dev ua tau uas yog npaj kom muaj txiaj ntsig rau lwm tus neeg dua li lawv tus kheej.

Dr. Marc Bekoff, tus kws tshaj lij dog dig thiab tus xibfwb qhia txog kev paub txog tsiaj txhu thiab kev hloov tsiaj txhu hauv University of Colorado, nws kuj tau tso siab rau kev tshawb fawb txog thaj chaw no. Nws tau piav qhia tias "Yog lawm, ua si-qhov-yog-qhov, uas ntau tus neeg hu ua kev luag," nws piav qhia. "Kuv xav tias peb yuav tsum tau ceev faj, tab sis kuv tsis xav tias muaj laj thawj dab tsi los hais tias cov dev tsis ua dab tsi peb yuav hu rau qhov kev ua haujlwm zoo sib xws los yog lub suab luag."

Saib xyuas 'kev zoo siab' hauv dev

Txhawm rau kom nkag siab zoo ntawm "aub-luag," peb yuav tsum xub xav txog lub tswv yim ntawm dev "kev zoo siab." Peb yuav ua li cas paub tias tus aub yeej zoo siab - thiab peb puas tuaj yeem paub tiag tiag? Qhov tseem ceeb yog saib ntawm dev lub cev cov lus thiab kev ua, piav qhia Stelow. Nws hais tias "Cov lus hauv lub cev uas so tau zoo qhia tias nws muaj kev txaus siab thiab 'tus neeg lub cev lub cev zoo ua rau nws zoo siab tshaj plaws hauv cov dev," nws hais. Tab sis " kev zoo siab "tsis tshua siv los ua kev piav qhia txog lub hlwb, vim nws yog qhov zoo nkauj [txhais tau tias nws ua rau tib neeg tus yam ntxwv tsis yog rau tib neeg]."

Bekoff, uas muaj phau ntawv Canine tsis pub lwm tus paub: Vim li cas dev ua dab tsi Lawv ua, tshawb pom lub neej ntawm cov dev. Tos ib pliag, tej zaum koj yuav xav txog, cov dev tuaj yeem luag nyav? Bekoff xav li. "Cov neeg hais tias, 'zoo peb tsis paub tiag tiag tias cov dev luag nyav.' Thaum lub sijhawm ntawd yuav muaj tseeb, yog tias lawv daim di ncauj raug rov qab thiab nws yog qhov xwm txheej uas peb yuav xav tias lawv muaj kev lom zem, ces kuv tsis pom txhua yam poob los ntawm lawv hais tias lawv luag ntxhi,”nws hais. "Peb hais tib yam hais txog tus me nyuam."

Bekoff thiab Stelow ob leeg hais tias yog tias tus dev ua ib yam dab tsi yeem (tsis raug yuam lossis muab qee yam khoom plig), peb tuaj yeem xav tias nws yog ib yam haujlwm uas nws txaus siab rau. Yog Rover zoo siab koom rau hauv ib qho kev ua si los yog khuam sab ntawm koj ib sab ntawm lub rooj zaum, saib nws cov lus ntawm lub cev. Puas yog nws tus Tsov tus tw hauv qhov chaw nruab nrab lossis tig rau sab xis? (Kev tshawb nrhiav qhia tau tias txoj cai “zoo wag” cuam tshuam nrog rau “kev zoo siab dua”.) Nws lub pob ntseg puas nrov los yog nyob sab es tsis txhob nyiav nws taub hau? Txawm hais tias peb tsis tuaj yeem yog 100 feem pua ntawm qee qhov, peb cov kws tshaj lij sau cia, cov phiajcim no taw tes rau kev zoo siab.

Qhov 'Aub-luag'

Tej zaum koj tus aub zoo siab yuav hais lub npe uas Simonet hu ua “dev-luag.” Tab sis zoo li suab zoo li cas? Bekoff hais tias, "Tus luag ntxhi ua si [yog luag nyav] yog qhov ua pa tawm thiab nqus tau pa tawm," "Nws tsis tau kawm ntau yam, tab sis ntau hom ua nws. Thiab nws tuaj yeem raug siv los ua lub cim tso ua cim, lossis cov tsiaj tau ua thaum lub sijhawm ua si."

Stelow ntxiv tias qhov khoom ua si no feem ntau nrog cov lus ntawm "daim di ncauj rub rov qab, nplaig tawm, thiab qhov muag maj mam tawm" … ua lwm lo lus, kev luag nyav aub. Nws txhawj xeeb tias ntsiab lus teb yog txhua yam hauv kev sib txawv ntawm qhov ua tau ntawm dev-luag thiab lwm yam kev hu nkauj. “Cov lus hauv lub cev yuav tsum qhia nws yog qhov tau caw ua si lossis txuas ntxiv kev ua si, thiab tsis yog qee qhov xov. Ua si hneev, sib thawb mus rau tus neeg lossis dev, puag tom ntej kom sib cuag, thiab lub ntsej muag uas so kom txaus qhia hais tias nws ua si."

Ib sab ntawm Simonet kev ua haujlwm, Bekoff piav qhia, muaj lwm txoj kev tshawb fawb txog kev luag nyav tsiaj uas muab peb cov lus qhia txog cov kev hu nkauj dev no. “Muaj qee qhov kev tshawb nrhiav nruj uas qhia tias nas luag nyav. Thaum koj saib ntawm sonogram lossis kaw ntawm lub suab ntawd, nws zoo li tib neeg kev luag, nws hais. Nws hais txog kev ua haujlwm ntawm Jaak Panksepp, tus kws tshawb fawb neurobiologist uas nws txoj kev kawm nrov tshaj plaws tau pom tias thaum zuam, nas nas tau tso lub suab siab ua rau muaj kev sib raug zoo nrog tib neeg kev luag. Thiab muaj cov kev tshawb fawb zoo sib xws ntawm cov tsis yog tib neeg liab, uas tau mus txog qhov xaus tib yam: yog, lawv luag.

Tsis Muaj Ib Tug Maum Dev Ob Tug Zoo Ib Yam

Ib qho nyuaj txog kev txheeb xyuas qhov luag ua rau dev-luag yog tias txhua tus dev txawv. Stelow hais tias, "Lub suab tiag tiag uas zoo nkauj rau tus dev," Stelow hais. Qhov "zoo nkauj" luag tau piav qhia tias lub suab zoo li ntxhab heev, tab sis hauv cov ntsiab lus ntawm lub sijhawm lom zem. Tab sis ib tug yip, tawv, yws, lossis tseem nyooj kuj tuaj yeem hais qhia kom muaj kev xyiv fab hauv (thiab txaus siab txuas ntxiv mus) kev ua si, tsuav yog cov lus cev sib kis.

Bekoff hais tias, "dev yog tus tib neeg ib yam li tib neeg." "Kuv tau nyob nrog cov dev txaus kom paub tias txawm khub niam txiv khib nyiab muaj cov neeg ntiag tug." Qhov no yog qhov tseem ceeb uas yuav tsum nco ntsoov thaum ua cov lus hais txog dev nyob hauv dav dav, nws sau tseg. "Qee tus neeg tau hais cov lus xws li 'dev tsis nyiam khawm kom sib khawm." Zoo, qhov no tsis muaj tseeb. Qee tus dev tsis nyiam nws thiab qee tus dev ua. Thiab peb yuav tsum mob siab rau yam uas tus dev xav tau."

Txhua tus tswv tsiaj xav ua kom nws tus dev zoo siab. Tab sis txoj kev zoo tshaj plaws los ua qhov no yog kom paub tus dev thiab saib nws qhov nws nyiam thiab tsis nyiam-dev-luag yog ib qho kev ntsuas me me. “Qee tus aub yeej tsis muaj kev zoo siab dua li thaum ua lub pob lossis khiav ntawm lub tiaj qhib. Lwm tus nyiam tsoo tsho. Qee tus neeg nyiam lub sijhawm lub sijhawm ntawm lub rooj zaum. Yam dab tsi uas tus dev nyiam tshaj plaws yog txoj hauv kev zoo tshaj plaws kom tus dev ntawd 'zoo siab,”” Stelow hais.

Tseem Muaj Ntau Yam Yuav Tshawb Nrhiav

Thaum Simonet thiab lwm tus tau pib tshawb txog qhov "dev-luag," Bekoff sau tseg tias muaj ntau ntau yam haujlwm yuav tsum ua nyob rau ntawm cov nkauj nrov thiab kev coj ua ntawm peb cov phooj ywg canine. Nws hais tias "Qhov kuv zoo siab tshaj txog qhov no yog qhov peb paub ntau npaum li cas thiab peb tsis paub npaum li cas," "Tib neeg yuav tsum tau mob siab rau cov kev tshawb fawb uas tseem yuav tsum tau ua ua ntej lawv hais tias, 'Auj, dev tsis ua qhov no lossis tsis tuaj yeem ua qhov no."

Coob tus xav tias lwm cov tsiaj tsis ntshai thiab tsis qhia lawv txoj kev xav, Bekoff piav qhia. Tab sis vim hais tias cov tsiaj piav qhia sib txawv tsis txhais tau tias lub neej kev nplua nuj tsis muaj nyob hauv qab. Nws tau hais tias "Kuv tau muaj neeg hais tias, 'dev tsis tau luag!" “Tab sis [lawv] ua rau lawv mob, lawv nyooj, lawv yws, lawv quaj, lawv qa. Vim li cas ho tsis koj hu rau ib cov vocalizations luag, thiab mus kawm nws?”

Pom zoo: